ምስ ኤርትራ ኣብ ዘዋስኑ ከባቢታት ግጭት ተላዒሉ ከምዝነበረ ተገሊጹ

ፍልፍል፡ BBC ትግርኛ

ኣብ ሞንጐ ሓይልታት ትግራይን ሰራዊት ኤርትራን ምስ ኤርትራ ኣብ ዘዋስኑ ቦታታት ብከቢድ ብረት ዝተሰነየ ውግእ ከም ዝነበረ ምንጪታት ቢቢሲ ኣረጋጊጾም።

ትማሊ ሰንበት [30 ሚያዚያ 2014 ዓ.ም] ኣብ ከባቢታት ራማን ባድመን ኣብ ሞንጐ ሰራዊት ኤርትራን ሓይልታት ትግራይን ዝተኻየደ ልውውጥ ተዅሲ ምንባሩ ይግለጽ።

ክልል ትግራይ ምስ ኤርትራ ኣብ ዝዋሰነሉ ከባቢታት ጐንጺ ተላዒሉ ነይሩ፡ ክብሉ ምንጪታት ቢቢሲ ካብ ትግራይ ኣረጋጊጾም።

ሽሙ ክጥቀስ ዘይደለየ ሓደ ላዕለዋይ በዓል መዚ መንግስቲ ፌደራል ብወገኑ፡ ሓይልታት ትግራይ ኣብ ልዕሊ ሰራዊት ኤርትራ መጥቃዕቲ ከፊቶም ብምባል ክኸስስ እንከሎ፡ ኣብቲ ከባቢ እውን “ውግእ ተኻይዱ’ዩ፡” ኢሉ።

እንተኾነ እቲ ግጭት ንሓጺር ግዜ ዝጸንሐ ከም ዝኾነን ልዑል ቍጽሪ ዝሓዘ እግረኛ ሰራዊት ዘየካተተ ብኸቢድ ብረት ዝተገብረ ምልውዋጥ ተዅሲ እዩ ነይሩ ክብል ገሊጹ።

እዚ መጥቃዕቲ፡ “ምትኹታኹ ባህሪ ህወሓት ዘርኢ’ዩ፡” ክብል ነቒፉ።

ቢቢሲ፡ ኣብዚ ጉዳይ ካብ መንግስቲ ኤርትራ መልሲ ንምርካብ ዝገበሮ ጻዕሪ ኣይሰመረን። ህወሓት’ውን ብዛዕዚ ጉዳይ ዝሃቦ መግለጺ የለን።

መራሕቲ ህወሓት ክሳብ ሕጂ ኣብዚ ጉዳይ ዝሃቡዎ ርኢይቶ የለን።

ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ግን፡ መራሕቲ ትግራይ ኲናት ትግራይ ‘ሰላማዊ ፍታሕ ዘይሰርሕ እንተኾይኑ ካልእ ኣማራጺ ክንወስድ ክንግደድ ኢና’ ክብሉ ኣጠንቂቖም ነይሮም።

ኣቦ መንበር ህወሓት ዶክተር ደብረጽዮን ገብረሚካኤል ናብ ዋና ጸሓፊ ሕቡራት ሃገራት ኣንቶዮ ጉተረዝ ኣብ ዝጸሓፎ ‘ቅሉዕ ደብዳበ’፡ ዋላ’ኳ ማሕበረሰብ ዓለም ነቲ ተኣዊጁ ዘሎ፡ “ሰብኣዊ ምቍራጽ ተጻብኦታት” ናእዳኡ እንተገለጸ፡ ሰብኣዊ ረዲኤት ብዘይምቁራጽ ናብ ትግራይ ክኣቱ ጸቕጢ ኣይገበረን ክብል ነቒፉ።

“ዛጊት ዝኣክል ሞትን ዕንወትን በጺሑ እዩ። እንተኾነ፡ ህዝብና ብጥሜትን ብቐሊሉ ምክልኻል ዝከኣሉ ሕማማትን ክሃልቕ ስቕ ኢልና ክንዕዘብ ኣይንኽእልን። በዚ መሰረት ሰላማዊ ፍታሕ ዘይሰርሕ እንተኾይኑ ካልእ ኣገባብ ክንወስድ ክንግደድ ኢና፡” ክብል ኣብ ደብዳበኡ ገሊጹ።

ኣብቲ ልዕሊ ሓደ ዓመት ኣቚጺሩ ዘሎ ኣብ ትግራይ ዝተወልዐ ኲናት፡ ሰራዊት ኤርትራ ከምዝተሳተፈን ብገበናት ሰብኣዊ መሰላት ክኽሰሱ ጸኒሖም እዮም።

ኣብ መጀመርታ ኣዋርሕ እቲ ኲናት፡ ሓይልታት ትግራይ’ውን ናብ ኤርትራ ተደጋጋሚ መጥቃዕቲ ሮኬት ከም ዝፈጸሙ ይዝከር።

እቲ ኲናት ናብ ክልላት ዓፋርን ኣምሓራን’ውን ከም ዝልሓመ ይፍለጥ።

መንግስቲ ፌደራልን ሓይልታት ትግራይን ናብቲ ክልል ሰብኣዊ ረድኤት ንምብጻሕ ዝተኣወጀ ምቁራጽ ተጻብኦ ከም ዝገበሩ’ኳ እንተገለጹ እቲ ጎንጺ ግን መሊኡ ኣይሃድአን።

ኣብ ዝሓለፈ ቀዳም ቀዳማይ ሚኒስትር ኣቢይ ኣሕመድ ናብ ሰሜን ምዕራብ ኢትዮጵያ ብምኻድ፡ ድልውነት ሰራዊት እታ ሃገር ከም ዝተዓዘበ ማዕከናት ዜና ውሽጢ ዓዲ ጸብጺበን።