ኣብ ምብራቕ ኣፍሪቃ ኣብ ነብሲወከፍ 48 ሰኮንድታት ሓደ ሰብ ብጥሜት ናይ ምሟት ሓደጋ ከምዘንፀላለዎ ተገሊፁ

ፍልፍል፡ BBC ትግርኛ

ኣብ ምብራቕ ኣፍሪቃ ኣብ ነብሲወከፍ 48 ካልኢት ሓደ ሰብ ብጥምየት ናይ ምሟት ሓደጋ ኣንፀላልይዎ ከምዘሎ ኦክስፋምን ሴፍ ዘ ችልድረንን ኣጠንቒቖም።

ክልቲኦም ትካላት ግብረሰናይ ሎሚ ብሓባር ኣብ ዘውፅእዎ ፀብፃብ፡ ብድርቂ ኣብ ዝተጠቕዓ ሃገራት ኢትዮጵያ፥ ኬንያን ሶማልያን እቲ ሓደጋ ሞት ዘጋጠመለን ምዃነን ኣፍሊጦም።

ኦክስፋምን ሴቭ ዘ ችልድረንን ነቲ መፅናዕቲ ጃሚኤል ኦብዘርቫቶሪ’ ምስ ዝተባህለ ትካል ብምትሕብባር ከምዘካየድዎ ገሊፆም።

በዚ መሰረት፡ ኣብ ኢትዮጵያን ሶማልያን ኣስታት ፍርቂ ሚልየን ሰባት ዓፀቦ ኣብ ዝመስል ኵነታት ይርከቡ።፡ ኣብ ኬንያ ድማ 3 ነጥቢ 5 ሚልየን ሰባት ብኸቢድ ጥምየት ይሳቐዩ ከምዘለዉ እቲ ፀብፃብ የመልክት።

ብፍላይ ኣብ ሰለስቲአን ሃገራት ቁፅሪ ንኸቢድ ጥምየት ዝተቓልዑ ሰባት ኣብ ዝሓለፈ ዓመት ካብ ዝነበረ 10 ሚልየን፡ ኣብዚ ዓመት ናብ 23 ሚልየን ክብ ከምዝበለ እውን ቀንዲ ርኽበታት እቲ ፀብፃብ ገሊፁ።

እቶም ትካላት ከምቲ ኣብ 2011 ኣቆፃፅራ ኣውሮጳውያን ኣብ ሶማልያ ልዕሊ 260 ሽሕ ሰባት ዝቐተለ ዓይነት ዓፀቦ ከየጋጥም ዓብዪ ስግኣት ሓዲርዎም ከምዘሎ እዮም ዘጠንቅቑ።

በቲ ኣብ 2011 ኣብ ሶማልያ ዘጋጠመ ጥምየት ካብቶም ዝሞቱ ልዕሊ 260 ሽሕ ሰባት እቶም ልዕሊ ፍርቂ ትሕቲ 5 ዓመት ዕድሚኦም ህፃናት እዮም ነይሮም።

እዚ ፀብፃብ፡ ነዚ ሓደጋ ቀንዲ ምኽንያታት ዝወበሎም’እውን ኣቐሚጡ’ሎ።

ክሊማዊ ለውጢ ዘስዓቦ ድርቂ፣ ብምኽንያት ጎንፅታት ሰባት ካብ ቤቶም ምፍንቓሎምን ኮቪድ-19 ዘስዓቦ ቁጠባዊ ቅልውላውን ከም ምኽንያታት ዘቐመጠ ኮይኑ፡ ኲናት ዩክረይን ዘስዓቦ ናህሪ ዋጋ ምግቢ እውን ነቲ ፀገም ከምዘጋደዶ ሓቢሩ።

ካብዚ ብተወሳኺ ንህፁፅ ሓገዝ ኣብ ዝተገበረ ናይ ድጋፍ ፃውዒት እውን” ብዘሕዝን ኩነታት” ዝተረኸበ ሓገዝ ኣዝዩ ንኡሽተይ ከምዝኾነ እቲ ፀብፃብ ጠቒሱ።

ከም ኣብነት ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ለገስቲ 1 ነጥቢ 4 ቢልዮን ዳላር ንምሃብ ቃል ኣትዮም ነይሮም። እንተኾነ 778 ሚልየን ዳላር ጥራሕ ከምዝተረኸበ ኣፍሊጡ።

ሓላፊ ኦክስፋም ግሬት ብሪተይን ጆን ፓላስቶው፡ “ዋላኳ ተደጋጋሚ መጠንቀቕታታት እንተተውሃበ መራሕቲ ዓለም ካብ ምድንጓይ ወፃኢ ዝሃብዎ ምላሽ ንኡሽተይ ብምዃኑ ብሚልዮን ዝቑፀሩ ሰባት ንጥምየት ክቃልዑ እዮም” ኢሉ።

እዚ ኦክስፋምን ሴቭ ዘ ችልድረንን ዘውፅእዎ ፀብፃብ፡ ንመንግስታት ሃገራት ምብራቅ ኣፍሪቃ እውን እዩ ዝወቀስ።

እቲ ዝበፅሐ ፀገም ብእዋኑ ኣሚኖም ንምቕባል ፍቓደኛታት ስለዘይኮኑ ንምድንጓይ እቲ ግብረ መልሲ ንሳቶም እውን ሓላፍነት ከምዘለዎም ገሊፁ።

ብተወሳኺ፡ እቶም መንግስታት ኣብ ሕርሻን ማሕበራዊ ውሕስናን ትኹረት ብምግባር ዜጋታቶም ነቲ ጥምየት ክፃወሩ ዝኽእልሉ ዕድል ከምዘይፈጠሩ ይሕብር።

ስለዚ መንግስታት ንፖለቲካ ዘይኮነስ ንህይወት ደቂ ሰባት ቀዳምነት ክህቡን እዋን ሓደጋ ብምእዋጅ ሃብቲ ኣኪቦም ንዝተፀገሙ ዜጋታቶም ክሕግዙን ፀዊዑ ኣሎ።